دتکتور گاز چیست؟

دتکتور گاز، یک دستگاه اکترونیکی است Ú©Ù‡ برای شناسایی طی٠وسیعی از گازهای Ù…Ø®ØªÙ„Ù Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌شود. از دستگاه دتکتور گازی معمولا برای شناسایی گازهای سمی Ùˆ قابل اشتعال Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌کنند.
در این مقاله از آداک ÙØ±Ø§ÛŒÙ†Ø¯ سپهر به بررسی دتکتورهای گازی می‌پردازیم. دتکتورهای گازی نوعی از آشکارسازهای هوشمند صنعتی است Ú©Ù‡ قادر به تشخیص، اعلام Ùˆ در مواردی کنترل گازهای خطر Ø¢ÙØ±ÛŒÙ† است. این نوع از دتکتورها در دو نوع ساخته می‌شوند:
دتکتور گازی قابل ØÙ…Ù„: Ú©Ù‡ برای سنجش میزان گاز در تونلها Ùˆ معادن به هنگام عبور کارکنان ساخته Ùˆ طراØÛŒ می‌گردند.
دتکتور گازی ثابت: Ú©Ù‡ به صورت ثابت در سق٠یا دیوارهای Ù…ØÛŒØ· کار نصب می‌گردد.
اجزای تشکیل دهنده دتکتور گاز
هر دتکتور گازی شامل دو بخش اساسی است:
سنسور: Ú©Ù‡ وظیÙÙ‡ تشخیص گازهای خطر Ø¢ÙØ±ÛŒÙ† را برعهده دارد.
ترنسمیتر: که برای نمایش و کنترل این گازها به کار می‌رود.
انواع دتکتور گاز بر اساس تکنولوژی سنسور مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡:
در بازار انواع مختل٠دتکتورها بر اساس طراØÛŒ Ùˆ تکنولوژی سنسور به کار Ø±ÙØªÙ‡ در آنها دسته بندی می‌گردند.
· سنسور با تکنولوژی ÙØ±ÙˆØ³Ø±Ø® IR
سنسور با تکنولوژی ÙØ±ÙˆØ³Ø±Ø® یا مادون قرمز در واقع نوعی Ùناوری مدرن است Ú©Ù‡ شامل دو بخش اصلی، ارسال کننده Ùˆ گیرنده است. بخش ارسال کننده یک پالس ماودن قرمز را در لوله سنسور منتشر می‌کند Ùˆ بخش گیرنده با Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª Ùˆ آنالیز موج بازگشتی متوجه ØØ¶ÙˆØ± گازهای خطرناک در Ù…ØÛŒØ· میگردد. ØØ§Ù„ با بررسی میزان پالس برگشتی Ùˆ سایر ویژگی‌ها می‌توان نوع گاز را مشخص نمود.
سنسور الکتروشیمیایی
در این گونه از سنسورها، گاز پس از انجام ÙØ±Ø§ÛŒÙ†Ø¯ اکسیداسیون، وارد یک Ù…ØÙ„ول الکترولیتی با سه الکترود می‌گردد. از آنجا Ú©Ù‡ یون‌های مثبت درون الکترولیت به سمت آند Ùˆ یون‌های منÙÛŒ به سمت کاتد ØØ±Ú©Øª می‌کنند در نتیجه یک جریان الکتریکی رخ Ù…ÛŒ دهد. Ú©Ù‡ با مطالعه ویژگی‌های این جریان متوجه میزان این گازها در Ù…ØÛŒØ· مورد نظر می‌شوند.
سنسور نیمه رسانا
در این سنسورها از یک قطعه Ùلز روی Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌شود Ú©Ù‡ در ØØ¶ÙˆØ± گازهایی چون دی اکسید کربن واکنش می‌دهد.
سنسور کاتالیستی
این نوع سنسور شامل یک سیم پیچ پلاتینی است Ú©Ù‡ در نتیجه ØØ¶ÙˆØ± گاز، منجر به اکسید شدن کاتالیست‌ها می‌شود. در نتیجه این ÙØ±Ø§ÛŒÙ†Ø¯ مقاومت الکتریکی سیم پیچ Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ ÛŒØ§ÙØªÙ‡ Ùˆ در نهایت ØØ¶ÙˆØ± گاز تایید می‌شود.
دتکتور گاز صنعتی انواع مختلÙÛŒ دارند Ú©Ù‡ برای تشخیص Ùˆ شناسایی گاز Ù…ØÛŒØ· های خطرناک مانند پتروشیمی Ùˆ پالایشگاه، نیروگاه، سکوهای Ù†ÙØªÛŒØŒ تولید موادشیمیایی Ùˆ معادن، مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ قرار می‌گیرند. این انواع شامل موارد زیر می‌باشد:
دتکتور گاز منوکسید کربن (CO)
دتکتورهای دی اکسید کربن یک نوع سنسور گازی هستند Ú©Ù‡ بیشتر در Ù…ØÛŒØ·â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ داخلی برای تشخیص گاز مضر CO Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌شوند. این دتکتورها معمولاً یک جزء از سیستم‌های ایمنی خانگی یا تجاری هستند.
Ù†ØÙˆÙ‡ کار دتکتور منوکسید کربن به این Ø´Ú©Ù„ است:
شناسایی گاز: دتکتور منوکسید کربن با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از یک سنسور گازی، نمونههای هوا را برای ØØ¶ÙˆØ± دی اکسید کربن بررسی میکند.
تشخیص: اگر مقدار گاز در هوا از ØØ¯ مجاز بیشتر شود، دتکتور این تغییر را تشخیص میدهد.
هشدار: پس از تشخیص مقدار بیش از ØØ¯ گاز، دتکتور با ایجاد صداهای هشداردهنده یا ارسال پیام به دستگاههای هوشمند، Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ را از وجود گاز مضر مطلع میکند.
Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتورهای منوکسید کربن بسیار مهم است زیرا CO یک گاز بی بو Ùˆ بی رنگ است Ú©Ù‡ ممکن است به آرامی به Ù…ØÛŒØ· موجود پیوند بخورد Ùˆ باعث مسمومیت Ùˆ ØØªÛŒ مرگ Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ شود.
بهتر است همچنین دستگاه را به منبع تغذیه مرتبط ØŒ مانند باتری‌ها یا برق شهری متصل کنید Ùˆ ÙØ±Ø¢ÛŒÙ†Ø¯ تعویض باتری‌ها را به هنگام ضعی٠شدن باتری ها انجام دهید.
دتکتور گاز قابل اشتعال متان (CH4)
برای Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتور گاز متان:
1.ابتدا دستورالعملهای Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ùˆ نصب دتکتور گاز متان را به دقت مطالعه کنید.
دتکتور گاز متان را به منبع تغذیه متصل کنید.
مطمئن شوید Ú©Ù‡ دتکتور گاز در ÙØ§ØµÙ„Ù‡ مناسبی از Ø³Ø·Ø Ø²Ù…ÛŒÙ† Ùˆ از منابع گرما Ùˆ آتش دور مانده است.
بعد از نصب، دتکتور را با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دکمه تست داخلی یا دکمه تست راه دور برای اطمینان از ØµØØª عملکرد آن تست کنید.
در صورت ÙØ¹Ø§Ù„ شدن هشدار دتکتور، Ù…ØÙ„ را ترک کنید Ùˆ از یک مکان امن تماس با مراجع مربوطه برای گزارش گاز متان خالی شده Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کنید.
در صورت نیاز به نگهداری، دستورالعمل‌های سازنده را برای تعویض باتری یا نگهداری دستگاه دنبال کنید.
Ù„Ø·ÙØ§ توجه داشته باشید Ú©Ù‡ این توصیهها برای مدل‌های خاصی از دتکتورهای گاز متان ممکن است Ù…ØªÙØ§ÙˆØª باشند. ØØªÙ…اً همیشه دستورالعمل‌های تولید کننده را بررسی کنید.
دتکتور گاز هیدروژن(H2)
برای Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتور گاز هیدروژن، ابتدا باید دستورالعمل‌ها Ùˆ دستورهای Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از آن را به دقت مطالعه کنید. هر دتکتور گازی دارای دستورالعمل‌ها Ùˆ راهنمای کاربری خاص خود است.
به صورت کلی، Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتور گاز هیدروژن عملکرد زیر را دارد:
مطمئن شوید که دتکتور گاز شما برای شناسایی گاز هیدروژن مناسب است.
دستگاه را طبق دستورالعمل‌های تولید کننده راه اندازی کنید. این شامل وصل کردن به منبع تغذیه و همچنین تنظیمات اولیه مختل٠ممکن است.
اگر دتکتور گاز دیجیتال است، پیکربندی‌های لازم را با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از راهنمای کاربری انجام دهید.
دستگاه را بررسی کنید تا مطمئن شوید که درست کار می‌کند.
هنگام Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتور گاز هیدروژن، به دستورالعمل‌های ایمنی Ùˆ اخطارهای مرتبط با گاز هیدروژن توجه داشته باشید.
همچنین، اطمینان ØØ§ØµÙ„ کنید Ú©Ù‡ هر گاز دیگری Ú©Ù‡ ممکن است در Ù…ØÛŒØ· ØØ§Ø¶Ø± باشد نیز توسط دتکتور شما شناسایی شود.
اگر هیچ تجربه‌ای در این زمینه ندارید یا اطمینان ندارید Ú©Ù‡ چگونه از دتکتور Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کنید، بهتر است تماس با تهیه کننده یا توزیع کننده دتکتور گاز یا یک ØØ±Ùه‌ای متخصص جهت راهنمایی بیشتر بگیرید.
دتکتور گاز اکسیژن O2
دتکتور گاز اکسیژن یک وسیله ØÛŒØ§ØªÛŒ است Ú©Ù‡ برای اندازه گیری Ø³Ø·Ø Ø§Ú©Ø³ÛŒÚ˜Ù† در Ù…ØÛŒØ·â€ŒÙ‡Ø§ÛŒÛŒ Ú©Ù‡ ممکن است کمبود اکسیژن داشته باشند Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌شود. نصب Ùˆ Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتور گاز اکسیژن به مراØÙ„ زیر همچون:
نوع دستگاه: ابتدا باید نوع دتکتور گاز اکسیژن را انتخاب کنید. دتکتورهای گاز اکسیژن بر اساس نوع و تکنولوژی آنها ممکن است به صورت پرتابل یا دستی یا نیز به صورت دائمی و مانتد در مکانهای خاص نصب گردند.
نصب Ùˆ راه اندازی: بعد از خرید دتکتور گاز اکسیژن، باید طبق دستورالعمل تولید کننده Ú©Ù‡ در Ø¯ÙØªØ±Ú†Ù‡ راهنمای دستگاه آمده است، دستگاه را نصب Ùˆ راه اندازی کرد.
آزمایش و کالیبره کردن: پس از نصب، دستگاه باید آزمایش شود تا بتوانید مطمئن شوید که به درستی کار می‌کند. همچنین ممکن است نیاز به کالیبره کردن دورهای دستگاه با استانداردهای مربوطه باشد.
مراقبت و نگهداری: به منظور اطمینان از عملکرد بهتر و برطر٠کردن هرگونه مشکلات ممکن، باید دستگاه را به طور دوره‌ای مراقبت کرد و نگهداری آن را انجام داد.
آموزش: Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ÛŒ Ú©Ù‡ در Ù…ØÛŒØ·ÛŒ با دتکتور گاز اکسیژن کار می‌کنند باید در مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ صØÛŒØ دستگاه Ùˆ واکنش‌های صØÛŒØ در صورت تشخیص ØØ¶ÙˆØ± گاز اکسیژن آموزش داده شوند.
نکاتی مانند Ù…ØØ¯ÙˆØ¯Ù‡ اندازه گیری، نوع ÙˆØ§ØØ¯ های اندازهگیری Ùˆ شرایط Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ùˆ نگهداری در Ø¯ÙØªØ±Ú†Ù‡ راهنمای دستگاه ارائه شده است Ùˆ باید به آن توجه شود.
دتکتور گاز گوگرد S2
دتکتور گاز گوگرد عموماً برای تشخیص ØØ¶ÙˆØ± گاز گوگرد در Ù…ØÛŒØ· Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌شود. برخی از مدل‌های دتکتورها از سنسورهای شیمیایی یا الکتروشیمیایی برای اندازه گیری مقادیر گاز گوگرد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌کنند. به طور کلی، Ù†ØÙˆÙ‡ کار دتکتور گاز گوگرد به این صورت است Ú©Ù‡ وقتی گاز گوگرد به مقادیر قابل توجهی در Ù…ØÛŒØ· ØØ¶ÙˆØ± داشته باشد، سنسورهای داخلی دتکتور این گاز را شناسایی می‌کنند Ùˆ سپس دتکتور اعلام می‌کند Ú©Ù‡ گاز گوگرد در Ù…ØÛŒØ· ØØ¶ÙˆØ± دارد. این اعلام می‌تواند به صورت صوتی (بوق، زنگ) یا نوری (لامپ چراغ) باشد.
راهنمای نصب دتکتور
برای Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ صØÛŒØ از یک دتکتور گاز، این مراØÙ„ را دنبال کنید:
1. نصب دتکتور گاز: نصب دتکتور گاز در Ù…ØÙ„‌های مناسب در منزل یا Ù…ØÛŒØ· کار بسیار ØÛŒØ§ØªÛŒ است. بسته به نوع گازی Ú©Ù‡ می‌خواهید تشخیص دهید (مثلاً گاز طبیعی یا گازهای Ù…ØØ±ÙˆÙ… کننده اکسیژن)ØŒ Ù…ØÙ„ نصب دتکتور گاز Ù…ØªÙØ§ÙˆØª خواهد بود.
بررسی منظم: دتکتور گاز باید به طور منظم بررسی شود تا از کارایی درست آن اطمینان ØØ§ØµÙ„ کنید. بررسی باتری‌ها Ùˆ عملکرد ØµÙØÙ‡ نمایش یا سیستم هشدار از جمله مواردی است Ú©Ù‡ باید به آن توجه کنید.
تست عملکرد: دوره‌های تست عملکرد دتکتور گاز باید بهصورت منظم انجام شود. این تست شامل ÙØ´Ø§Ø± دادن دکمه تست یا Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از نرم Ø§ÙØ²Ø§Ø± یا روشهای دیگر برای اطمینان از درستی عملکرد دتکتور میباشد.
پیگیری دستورات تولید کننده: همیشه به دستورات و راهنمایی‌های تولید کننده دتکتور گاز توجه کنید و به طور دقیق از آن ایمنا پیروی کنید.
دیگر نکات مرتبط با Ù†ØÙˆÙ‡ Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دتکتور گاز عبارتند از: اطمینان از قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ† دتکتور گاز در Ù…ØÙ„‌های مناسب، تعویض باتری‌ها به موقع، آزمایش عملکرد دورهای، Ùˆ اطمینان از اعلام هرگونه اختلال یا نقصی در دتکتور.
آداک ÙØ±Ø§ÛŒÙ†Ø¯ سپهر، وارد کننده تخصصی انواع دتکتور گاز پروسنس ترکیه در ایران
شرکت آداک ÙØ±Ø§ÛŒÙ†Ø¯ سپهر بزرگترین مرکز تخصصی تامین تجهیزات ابزار دقیق بالخصوص دتکتور های گازی در ایران است. این شرکت با Ø§ÙØªØ®Ø§Ø± پیشرو در تامین انواع دتکتور با قیمتی رقابتی می‌باشد. این گروه تخصصی، با دسترسی به بازارهای جهانی به نماد اعتمادی برای تامین کالای مورد نیاز تبدیل شده است. همچنین تیم متخصصین این شرکت، علاوه بر تامین Ùˆ واردات تجهیزات مود نیاز شما، در نصب Ùˆ راه اندازی تجهیزات نیز شما را یاری می‌نماید.
آداک ÙØ±Ø§ÛŒÙ†Ø¯ سپهر نماینده رسمی ÙØ±ÙˆØ´ Ùˆ خدمات پس از ÙØ±ÙˆØ´ دتکتورهای گازی پروسنس Prosense ترکیه در ایران