دتکتور گاز چیست؟
دتکتور گاز، یک دستگاه اکترونیکی است Ú©Ù‡ برای شناسایی طی٠وسیعی از گازهای مختل٠استÙاده می‌شود. از دستگاه دتکتور گازی معمولا برای شناسایی گازهای سمی Ùˆ قابل اشتعال استÙاده می‌کنند.
در این مقاله از آداک Ùرایند سپهر به بررسی دتکتورهای گازی می‌پردازیم. دتکتورهای گازی نوعی از آشکارسازهای هوشمند صنعتی است Ú©Ù‡ قادر به تشخیص، اعلام Ùˆ در مواردی کنترل گازهای خطر Ø¢Ùرین است. این نوع از دتکتورها در دو نوع ساخته می‌شوند:
دتکتور گازی قابل Øمل: Ú©Ù‡ برای سنجش میزان گاز در تونلها Ùˆ معادن به هنگام عبور کارکنان ساخته Ùˆ طراØÛŒ می‌گردند.
دتکتور گازی ثابت: Ú©Ù‡ به صورت ثابت در سق٠یا دیوارهای Ù…Øیط کار نصب می‌گردد.
اجزای تشکیل دهنده دتکتور گاز
هر دتکتور گازی شامل دو بخش اساسی است:
سنسور: Ú©Ù‡ وظیÙÙ‡ تشخیص گازهای خطر Ø¢Ùرین را برعهده دارد.
ترنسمیتر: که برای نمایش و کنترل این گازها به کار می‌رود.
انواع دتکتور گاز بر اساس تکنولوژی سنسور مورد استÙاده:
در بازار انواع مختل٠دتکتورها بر اساس طراØÛŒ Ùˆ تکنولوژی سنسور به کار رÙته در آنها دسته بندی می‌گردند.
· سنسور با تکنولوژی Ùروسرخ IR
سنسور با تکنولوژی Ùروسرخ یا مادون قرمز در واقع نوعی Ùناوری مدرن است Ú©Ù‡ شامل دو بخش اصلی، ارسال کننده Ùˆ گیرنده است. بخش ارسال کننده یک پالس ماودن قرمز را در لوله سنسور منتشر می‌کند Ùˆ بخش گیرنده با دریاÙت Ùˆ آنالیز موج بازگشتی متوجه Øضور گازهای خطرناک در Ù…Øیط میگردد. Øال با بررسی میزان پالس برگشتی Ùˆ سایر ویژگی‌ها می‌توان نوع گاز را مشخص نمود.
سنسور الکتروشیمیایی
در این گونه از سنسورها، گاز پس از انجام Ùرایند اکسیداسیون، وارد یک Ù…Øلول الکترولیتی با سه الکترود می‌گردد. از آنجا Ú©Ù‡ یون‌های مثبت درون الکترولیت به سمت آند Ùˆ یون‌های منÙÛŒ به سمت کاتد Øرکت می‌کنند در نتیجه یک جریان الکتریکی رخ Ù…ÛŒ دهد. Ú©Ù‡ با مطالعه ویژگی‌های این جریان متوجه میزان این گازها در Ù…Øیط مورد نظر می‌شوند.
سنسور نیمه رسانا
در این سنسورها از یک قطعه Ùلز روی استÙاده می‌شود Ú©Ù‡ در Øضور گازهایی چون دی اکسید کربن واکنش می‌دهد.
سنسور کاتالیستی
این نوع سنسور شامل یک سیم پیچ پلاتینی است Ú©Ù‡ در نتیجه Øضور گاز، منجر به اکسید شدن کاتالیست‌ها می‌شود. در نتیجه این Ùرایند مقاومت الکتریکی سیم پیچ اÙزایش یاÙته Ùˆ در نهایت Øضور گاز تایید می‌شود.
دتکتور گاز صنعتی انواع مختلÙÛŒ دارند Ú©Ù‡ برای تشخیص Ùˆ شناسایی گاز Ù…Øیط های خطرناک مانند پتروشیمی Ùˆ پالایشگاه، نیروگاه، سکوهای Ù†Ùتی، تولید موادشیمیایی Ùˆ معادن، مورد استÙاده قرار می‌گیرند. این انواع شامل موارد زیر می‌باشد:
دتکتور گاز منوکسید کربن (CO)
دتکتورهای دی اکسید کربن یک نوع سنسور گازی هستند Ú©Ù‡ بیشتر در Ù…Øیط‌های داخلی برای تشخیص گاز مضر CO استÙاده می‌شوند. این دتکتورها معمولاً یک جزء از سیستم‌های ایمنی خانگی یا تجاری هستند.
Ù†Øوه کار دتکتور منوکسید کربن به این Ø´Ú©Ù„ است:
شناسایی گاز: دتکتور منوکسید کربن با استÙاده از یک سنسور گازی، نمونههای هوا را برای Øضور دی اکسید کربن بررسی میکند.
تشخیص: اگر مقدار گاز در هوا از Øد مجاز بیشتر شود، دتکتور این تغییر را تشخیص میدهد.
هشدار: پس از تشخیص مقدار بیش از Øد گاز، دتکتور با ایجاد صداهای هشداردهنده یا ارسال پیام به دستگاههای هوشمند، اÙراد را از وجود گاز مضر مطلع میکند.
استÙاده از دتکتورهای منوکسید کربن بسیار مهم است زیرا CO یک گاز بی بو Ùˆ بی رنگ است Ú©Ù‡ ممکن است به آرامی به Ù…Øیط موجود پیوند بخورد Ùˆ باعث مسمومیت Ùˆ Øتی مرگ اÙراد شود.
بهتر است همچنین دستگاه را به منبع تغذیه مرتبط ØŒ مانند باتری‌ها یا برق شهری متصل کنید Ùˆ Ùرآیند تعویض باتری‌ها را به هنگام ضعی٠شدن باتری ها انجام دهید.
دتکتور گاز قابل اشتعال متان (CH4)
برای استÙاده از دتکتور گاز متان:
1.ابتدا دستورالعملهای استÙاده Ùˆ نصب دتکتور گاز متان را به دقت مطالعه کنید.
دتکتور گاز متان را به منبع تغذیه متصل کنید.
مطمئن شوید Ú©Ù‡ دتکتور گاز در Ùاصله مناسبی از Ø³Ø·Ø Ø²Ù…ÛŒÙ† Ùˆ از منابع گرما Ùˆ آتش دور مانده است.
بعد از نصب، دتکتور را با استÙاده از دکمه تست داخلی یا دکمه تست راه دور برای اطمینان از صØت عملکرد آن تست کنید.
در صورت Ùعال شدن هشدار دتکتور، Ù…ØÙ„ را ترک کنید Ùˆ از یک مکان امن تماس با مراجع مربوطه برای گزارش گاز متان خالی شده استÙاده کنید.
در صورت نیاز به نگهداری، دستورالعمل‌های سازنده را برای تعویض باتری یا نگهداری دستگاه دنبال کنید.
لطÙا توجه داشته باشید Ú©Ù‡ این توصیهها برای مدل‌های خاصی از دتکتورهای گاز متان ممکن است متÙاوت باشند. Øتماً همیشه دستورالعمل‌های تولید کننده را بررسی کنید.
دتکتور گاز هیدروژن(H2)
برای استÙاده از دتکتور گاز هیدروژن، ابتدا باید دستورالعمل‌ها Ùˆ دستورهای استÙاده از آن را به دقت مطالعه کنید. هر دتکتور گازی دارای دستورالعمل‌ها Ùˆ راهنمای کاربری خاص خود است.
به صورت کلی، استÙاده از دتکتور گاز هیدروژن عملکرد زیر را دارد:
مطمئن شوید که دتکتور گاز شما برای شناسایی گاز هیدروژن مناسب است.
دستگاه را طبق دستورالعمل‌های تولید کننده راه اندازی کنید. این شامل وصل کردن به منبع تغذیه و همچنین تنظیمات اولیه مختل٠ممکن است.
اگر دتکتور گاز دیجیتال است، پیکربندی‌های لازم را با استÙاده از راهنمای کاربری انجام دهید.
دستگاه را بررسی کنید تا مطمئن شوید که درست کار می‌کند.
هنگام استÙاده از دتکتور گاز هیدروژن، به دستورالعمل‌های ایمنی Ùˆ اخطارهای مرتبط با گاز هیدروژن توجه داشته باشید.
همچنین، اطمینان Øاصل کنید Ú©Ù‡ هر گاز دیگری Ú©Ù‡ ممکن است در Ù…Øیط Øاضر باشد نیز توسط دتکتور شما شناسایی شود.
اگر هیچ تجربه‌ای در این زمینه ندارید یا اطمینان ندارید Ú©Ù‡ چگونه از دتکتور استÙاده کنید، بهتر است تماس با تهیه کننده یا توزیع کننده دتکتور گاز یا یک ØرÙه‌ای متخصص جهت راهنمایی بیشتر بگیرید.
دتکتور گاز اکسیژن O2
دتکتور گاز اکسیژن یک وسیله Øیاتی است Ú©Ù‡ برای اندازه گیری Ø³Ø·Ø Ø§Ú©Ø³ÛŒÚ˜Ù† در Ù…Øیط‌هایی Ú©Ù‡ ممکن است کمبود اکسیژن داشته باشند استÙاده می‌شود. نصب Ùˆ استÙاده از دتکتور گاز اکسیژن به مراØÙ„ زیر همچون:
نوع دستگاه: ابتدا باید نوع دتکتور گاز اکسیژن را انتخاب کنید. دتکتورهای گاز اکسیژن بر اساس نوع و تکنولوژی آنها ممکن است به صورت پرتابل یا دستی یا نیز به صورت دائمی و مانتد در مکانهای خاص نصب گردند.
نصب Ùˆ راه اندازی: بعد از خرید دتکتور گاز اکسیژن، باید طبق دستورالعمل تولید کننده Ú©Ù‡ در دÙترچه راهنمای دستگاه آمده است، دستگاه را نصب Ùˆ راه اندازی کرد.
آزمایش و کالیبره کردن: پس از نصب، دستگاه باید آزمایش شود تا بتوانید مطمئن شوید که به درستی کار می‌کند. همچنین ممکن است نیاز به کالیبره کردن دورهای دستگاه با استانداردهای مربوطه باشد.
مراقبت و نگهداری: به منظور اطمینان از عملکرد بهتر و برطر٠کردن هرگونه مشکلات ممکن، باید دستگاه را به طور دوره‌ای مراقبت کرد و نگهداری آن را انجام داد.
آموزش: اÙرادی Ú©Ù‡ در Ù…Øیطی با دتکتور گاز اکسیژن کار می‌کنند باید در مورد استÙاده صØÛŒØ Ø¯Ø³ØªÚ¯Ø§Ù‡ Ùˆ واکنش‌های صØÛŒØ Ø¯Ø± صورت تشخیص Øضور گاز اکسیژن آموزش داده شوند.
نکاتی مانند Ù…Øدوده اندازه گیری، نوع واØد های اندازهگیری Ùˆ شرایط استÙاده Ùˆ نگهداری در دÙترچه راهنمای دستگاه ارائه شده است Ùˆ باید به آن توجه شود.
دتکتور گاز گوگرد S2
دتکتور گاز گوگرد عموماً برای تشخیص Øضور گاز گوگرد در Ù…Øیط استÙاده می‌شود. برخی از مدل‌های دتکتورها از سنسورهای شیمیایی یا الکتروشیمیایی برای اندازه گیری مقادیر گاز گوگرد استÙاده می‌کنند. به طور کلی، Ù†Øوه کار دتکتور گاز گوگرد به این صورت است Ú©Ù‡ وقتی گاز گوگرد به مقادیر قابل توجهی در Ù…Øیط Øضور داشته باشد، سنسورهای داخلی دتکتور این گاز را شناسایی می‌کنند Ùˆ سپس دتکتور اعلام می‌کند Ú©Ù‡ گاز گوگرد در Ù…Øیط Øضور دارد. این اعلام می‌تواند به صورت صوتی (بوق، زنگ) یا نوری (لامپ چراغ) باشد.
راهنمای نصب دتکتور
برای استÙاده صØÛŒØ Ø§Ø² یک دتکتور گاز، این مراØÙ„ را دنبال کنید:
1. نصب دتکتور گاز: نصب دتکتور گاز در Ù…Øل‌های مناسب در منزل یا Ù…Øیط کار بسیار Øیاتی است. بسته به نوع گازی Ú©Ù‡ می‌خواهید تشخیص دهید (مثلاً گاز طبیعی یا گازهای Ù…Øروم کننده اکسیژن)ØŒ Ù…ØÙ„ نصب دتکتور گاز متÙاوت خواهد بود.
بررسی منظم: دتکتور گاز باید به طور منظم بررسی شود تا از کارایی درست آن اطمینان Øاصل کنید. بررسی باتری‌ها Ùˆ عملکرد صÙØÙ‡ نمایش یا سیستم هشدار از جمله مواردی است Ú©Ù‡ باید به آن توجه کنید.
تست عملکرد: دوره‌های تست عملکرد دتکتور گاز باید بهصورت منظم انجام شود. این تست شامل Ùشار دادن دکمه تست یا استÙاده از نرم اÙزار یا روشهای دیگر برای اطمینان از درستی عملکرد دتکتور میباشد.
پیگیری دستورات تولید کننده: همیشه به دستورات و راهنمایی‌های تولید کننده دتکتور گاز توجه کنید و به طور دقیق از آن ایمنا پیروی کنید.
دیگر نکات مرتبط با Ù†Øوه استÙاده از دتکتور گاز عبارتند از: اطمینان از قرار گرÙتن دتکتور گاز در Ù…Øل‌های مناسب، تعویض باتری‌ها به موقع، آزمایش عملکرد دورهای، Ùˆ اطمینان از اعلام هرگونه اختلال یا نقصی در دتکتور.
آداک Ùرایند سپهر، وارد کننده تخصصی انواع دتکتور گاز پروسنس ترکیه در ایران
شرکت آداک Ùرایند سپهر بزرگترین مرکز تخصصی تامین تجهیزات ابزار دقیق بالخصوص دتکتور های گازی در ایران است. این شرکت با اÙتخار پیشرو در تامین انواع دتکتور با قیمتی رقابتی می‌باشد. این گروه تخصصی، با دسترسی به بازارهای جهانی به نماد اعتمادی برای تامین کالای مورد نیاز تبدیل شده است. همچنین تیم متخصصین این شرکت، علاوه بر تامین Ùˆ واردات تجهیزات مود نیاز شما، در نصب Ùˆ راه اندازی تجهیزات نیز شما را یاری می‌نماید.
آداک Ùرایند سپهر نماینده رسمی Ùروش Ùˆ خدمات پس از Ùروش دتکتورهای گازی پروسنس Prosense ترکیه در ایران